dil ve ant sy 136-139 etkinlikleri

tarafından Mehmet Ptsi Nis. 28, 2008 3:41 pm

sayfa 136

3.etkinlik
*şeyh edebalinin vasiyeti:şeyh edebalinin osman gaziye verdiği öğütler bildirilmiştir.osman gazi nezdinde bütün okuyucuların metinde verilen öğütleri bilmesi ve uygulaması için yazılmıştır.

1982 anayasası :türkiye cumhuriyetinin kanunlarını bildirmek amacıyla yazılmıştır.
öss kılavuzu:öss'ye giren adayların uymaları gereken kuralları bildirmek amacıyla yazılmıştır.

4.etkinlik

*şeyh edebalinin vasiyeti metninde ikinci tekil şahıs zamiri ve ikinci tekil şahıs iyelik ,ikinci tekil şahıs bildirme ekleri sıkça kullanılır.bu eklerin sıkça kullanılması anlatımın emredici bir özellik kazanmasında etkili olmuştur.

*''1982 anayasası ''metninde üçüncü tekil şahıs zamiri ve geniş zamanı kipi sıkça kullanılmıştır.bu eklerin sıkça kullanılması anlatıma her zaman geçerli olan bir emredicilik anlamı katmıştır.

*öss kılavuzu metnindede ikinci çoğul zamiri ve emir kipi sıkça kullanıldığı için anlatıma emredici bir özellik katmıştır.

5.etkinlik

değiştirilemez-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
teklif edilemez -----geniş zaman(olumsuz)------telkin
tanınamaz-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
olamaz-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
yapılamaz-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
devredilemez-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
dokunulamaz-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
kullanılamazlar-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
tabi tutulamaz-----geniş zaman(olumsuz)------telkin
başlaya bilirsiniz-----geniş zaman--------telkin
unutmayınız-----emir kipi-------emir
kullanmayınız-----emir kipi-------emir
buruşturmayınız-----emir kipi-------emir
koymayınız-----emir kipi-------emir
katlamayınız-----emir kipi-------emir
taşırmayınız-----emir kipi-------emir
bırakınız-----emir kipi-------emir
sayılacaktır------gelecek zaman------telkin
düşülecek------gelecek zaman------telkin
olacaktır------gelecek zaman------telkin

*cümlelerin emir,öneri veye telkin anlamı taşıması fiililerin çekimlendiği kiplerle ilgilidir.

6.etkinlik

emredici anlatımın özellikleri

*emredici anlatımda emir,telkin ve öneri anlamı taşıyan ifadelere yer verilir.

*emredici anlatımın uyulması beklenen bir bir üslubu vardır.

*cümlelerde fiililer hakimdir.

*emredici anlatımın öğretici ve açıklayıcı yönleri vardır.

*emredici anlatımda dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır.

sayfa 137

7.etkinlik

*kafasına koy-.... .....anlamca kaynaşmış birleşik fiil
*kaleme al-.........anlamca kaynaşmış birleşik fiil
*gözüne gir- ....... anlamca kaynaşmış birleşik fiil
*hareket et -...........yardımcı fiille kurulmuş birleşik fiil
*mutlu ol-............yardımcı fiille kurulmuş birleşik fiil
*memnun ol-.........yardımcı fiille kurulmuş birleşik fiil
*hissetmek-........yardımcı fiille kurulmuş birleşik fiil
*bileme-......kurallı birleşik fiil
*söyleyiver-.....kurallı birleşik fiil
*öleyaz-....... kurallı birleşik fiil
*verebil-.......kurallı birleşik fiil
*yapadur-....kurallı birleşik fiil
*koşuver-.......kurallı birleşik fiil
*bakakal-.......kurallı birleşik fiil

sayfa 138

8.etkinlik
*yazabildi----yeterlilik
*koşuver-----tezlik
*gidedur------süreklilik
*düşeyazdı------yaklaşma

10.etkinlik
*davranmalıdırlar.
bulundurulamaz
yapılamaz
bulunulamaz
verilemez
yakalanamaz
tutuklanamaz
sürgün edilemez
suçsuz sayılır
suçlu sayılamaz
yoksun bırakılamaz
olmalıdır
özendirmeli
geliştirmelidir

*metinde geçen bu fiillerle insanların yapması veya yapmaması gerekenler bildirilmiştir.altı çizili olan fiiller edilgen çatılı fiillerdir.yani fiiilin bildirdiği yargıyı yapan belli değildir.

sayfa 139

4.metin

fiil---------------------------fiil çatısı
gerekiyordu(korumam) ------etken
yaptım----------------------etken
gerdim-----------------------etken
yatmıyordum---------------etken
yatıyordum----------------etken
veriyordu------------------etken

5.metin

fiil---------------------------fiil çatısı
gerekiyordu(korunması)-------edilgen
yapıldı-----------------------edilgen
gerildi----------------edilgen
yatılmıyordu-------------edilgen
yatılıyordu---------------edilgen
veriliyordu----------------edilgen

*fiilin bildirdiği iş,oluş veya hareketi yapan kişinin belli olduğu durumlarda etken çatılı fiiller ,fiilin bildirdiği iş,oluş veya hareketi yapan kişinin belli olmadığı durumlarda da edilgen çatılı fiiller kullanılır.

Prepared By m3m0=CashTikky